Odcinek 3 - Instynkt wilka (sezon 1)

Norweski serial “Instynkt Wilka” (oryginalny tytuł “Varg Veum” to imię i nazwisko głównego bohatera) jest współczesną ekranizacją serii powieści kryminalnych Gunnara Staalesena. Ich bohaterem jest prywatny detektyw Varg Veum, który wplątuje się w trudne do rozwiązania sprawy i niejednokrotnie jest zmuszony działać poza granicami prawa.

Już samo nazwisko detektywa brzmi intrygująco, ponieważ jest rodzajem anagramu. Wprawdzie imię Varg (czyli ”Wilk”) funkcjonuje w języku norweskim, ale już nazwisko każe nam sięgnąć w przeszłość, do sformułowania “vargr i véum“, co w staroislandzkim (a więc pradawnym języku całej Skandynawii) oznacza tyle, co ”przestępca w świątyni”.

Norwescy czytelnicy poznali Varga po raz pierwszy w 1977 roku, kiedy ukazała się powieść Staalesena zatytułowana “Bukken til havresekken”. Od tego czasu powstało dziewiętnaście książek, a najnowsza z nich, “Ingen er så trygg i fare” ujrzała światło dzienne w październiku 2014 roku. Polscy czytelnicy nie mają jednak takiego szczęścia do Staalesena, jak do innych pisarzy skandynawskich. Najpierw w 1993 roku ukazała się u nas powieść “Mord w Bergen” (“Tornerose”). Było to na długo przed boomem na skandynawskie kryminały, a na dodatek polski wydawca (nie znane mi bliżej wydawnictwo WAW) opatrzył okładkę tak brzydkim obrazkiem, że raczej odpycha ona czytelnika, niż zachęca do lektury. Kolejnym podejściem była powieść “Wokół śmierci” (“Dødens drabanter”), którą w 2009 roku opublikowało wydawnictwo Słowo/obraz terytoria. W rok później to również oni wydali “Zimne serca” (“Kalde hjerter”), na dodatek z okładką nawiązującą do polskiego wydania DVD z pierwszym sezonem serialu. Niestety na tym dobra passa książkowego Varga Veuma w Polsce się skończyła.

W powieściowym świecie Staalesena bardzo dużo uwagi przyciąga postać samego detektywa. Informacje na jego temat są podawane stopniowo, wiadomo że ma za sobą jakąś mroczną przeszłość, choć początkowo trudno powiedzieć jakiego typu wydarzenia stoją za dokonanymi przez niego wyborami. W serialu jest to znacznie słabiej zarysowane, przez co sama przeszłość Veuma schodzi na dalszy plan. Znika nawet wątek z była żoną, pojawiają się za to romanse, których nie ma w powieściach.

Mimo że Varg Veum był przez wiele lat najbardziej znanym norweskim bohaterem współczesnych powieści kryminalnych (doczekał się nawet swojego pomnika w Bergen!), dopiero jesienią 2006 roku rozpoczęły się prace nad filmowymi wersjami jego przygód. Wcześniej bardzo popularne były za to słuchowiska na podstawie książek Staalesena, prezentowane przez teatr radiowy.

Pierwszy sezon serialu to sześć pełnometrażowych filmów. Każdy z nich opowiada osobną historię i jest uwspółcześnioną adaptacją powieści. Twórcy serialu nie przejmowali się jednak oryginalną chronologią i stworzyli własną linię fabularną, która w delikatny sposób spala ze sobą poszczególne odcinki. Dwa filmy – “Gorzkie kwiaty” (“Bitre blomster”, 2007) i “Upadłe anioły” (“Falne engler”, 2008) – miały swoje premiery w kinie, podczas gdy pozostałe cztery zostały wypuszczone od razu na DVD. Dopiero po jakimś czasie całość wyemitowała jedna norweskich stacji telewizyjnych.

W roli Varga Veuma wystąpił Trond Espen Seim, aktor znany z takich filmów jak “Księga Diny” czy “Hawaje, Oslo”. Jego zmęczona twarz z kilkudniowym zarostem i niezbyt uporządkowaną fryzurą, szybko stała się wizytówką serii. Dzięki uwspółcześnieniu serii niektóre wątki, zwłaszcza ze starszych powieści, takich jak “Mord w Bergen”, musiały zostać pozmieniane, jednak sam trzon napisanych przez Staalesena powieści nie został zmieniony. Pojawiają się również ci sami bohaterowie, z których najważniejszym pozostaje policyjny inspektor, Jakob Hamre (Bjørn Floberg), którego drogi ciągle krzyżują się ze ścieżkami, którymi podążają prowadzone przez Veuma dochodzenia. Mimo że pozornie traktuje on prywatnego detektywa jak wrzód na tyłku, to w rzeczywistości niejednokrotnie pomaga mu w trudnych sytuacjach.

Jak przystało na serie skandynawską, główny bohater boryka się z problemami, które spowodowane są często problemami natury społecznej. Zdarza się, że głównym winnym są nierówności w społeczeństwie, lub ludzie, którym z powodu dobrego statusu materialnego przewróciło się w głowach. Tymczasem Veum jest ukazany jako jeden z nielicznych sprawiedliwych, który zawsze będzie chciał dociągnąć sprawę do końca.

W skład pierwszej serii wchodzą następujące odcinki: “Gorzkie kwiaty” (“Bitre blomster”), “Upadłe anioły” (“Falne engler”), “Mord w Bergen” (“Tornerose”), “Twój aż do śmierci” (“Din til døden”), “Pogrzebane psy nie gryzą” (“Begravde hunder”), “Kobieta w lodówce” (“Kvinnen i kjøleskapet”).

Serial zyskał sobie spore grono wielbicieli i bardzo dobre noty krytyków, szybko więc postanowiono go kontynuować.

W kolejnym odcinku wybierzemy się na Islandię, by zapoznać się z serialem “Hamarinn“. Tamtejsze seriale do nas nie trafiają, można więc uznać, że tym razem będzie to coś zupełnie nowego.

Poniżej prezentujemy trailer jednego z filmów z serii: